Homejoy Niçin Battı?
Paylaşım ekonomisi günümüzün gözde kavramlarından birisi oldu. Klasik örnek, Türkiye ‘de yasaklanan Uber’dir.
Uber’in kendisine ait arabası ya da sürücüleri yok. Sisteme girecek sürücü ve araçlar için uzun bir standartlar listesi sunuyor. Bunu kabul eden sürücüler sisteme giriyor. Uber kusursuz bir altyapı, çok hızlı operasyon ve sıcak bir müşteri hizmeti sağlıyor.
HomeJoy paylaşım ekonomisi modelinde çalışan bir startup idi. Evlere temizlik hizmeti sağlıyordu. Girişim sermayesi şirketlerinden yüksek fonlar almıştı. Parlak kampanyalar ile piyasaya yerleşti.
- Ev temizliği yapmak isteyenler sisteme kayıt oluyor.
- Evini temizletmek isteyenler sistemden istekte bulunuyordu.
- Temizlik bitince, ödeme işi yapan ve HomeJoy arasında paylaşılıyordu.
HomeJoy iki sene içinde reklamları tüm haşmetiyle sürerken aniden kapandı.
Genel olarak, yüksek teknolojiye dayanan startup’ ları bir kaç kriterde inceliyorum.
Teknik mükemmellik
Şirketin yazılım altyapısı, teknolojisi, yazılım üretilme şekli mükemmel olmalıdır.
HomeJoy teknik yapısı yetersizdi. Temizlik isteklerine uygun çalışan bile düzgün bulunamıyordu. Teknik yetersizlikle dönemin teknik olanaklarının da etkisi vardır.
Operasyonel mükemmellik
Şirket operasyonlarını mükemmel yürütmelidir. En az hata vs yetmez. Operasyonda mükemmellik kavramı sorunsuz iş, hızlı teslimat ve müşteri sadakatidir.
HomeJoy operasyonlarını mükemmel yürütemiyordu. Çalışanlar düzgün bir eğitimden geçmiyor ve standart iş yapmıyorlardı. Yapılan işin beğenilme oranı düşüktü.
Müşteriyi tanımak
Müşteri tanınmalıdır. Her müşteri kendisinin özel olduğunu, kendine verilen hizmetin onun alışkanlıklarına uygun ve yararına olduğuna inanmalıdır.
HomeJoy müşteriyi tanımıyordu. Kampanya yönetimi yeni müşteri kazanmak üzerine kuruluydu. Eski müşterileri kazanmak, mutsuz müşterileri kazanmak politikaları yoktu. Şirket içinde girişimler oldu fakat gözde bir iş olamadı.
Müşteri Sadakati
Karlılığın tek yolu, varolan müşterinin sürekliliğini sağlamaktır. Yeni müşteri kazanma maliyeti her zaman varolan müşteriyi sürdürmekten yüksektir.
Yasal Altyapı
Yapılan iş, iş fikri çalışılan ülke ile uyumlu olmalıdır.
HomeJoy’ un çalışanlar ile kurduğu serbest çalışan ilişkisi sorunluydu. Şirket yasal süreçler ile çok uğraştı.
Acımasız Rekabet
HomeJoy’ un hızlı çıkışıyla benzer girişimler oluştu. HomeJoy operasyonunu iyileştirmeden, finansal gücüne güvenerek fiyatları düşürdü. Düşen fiyatlar şirketin karlarını ve çalışanların gelirlerini düşürdü. Yaşamını sürdürecek geliri elde edemeyen çalışanlar için HomeJoy sürekli bir iş olarak görülmedi.
Finansal Kontrol
Startup’ lar iş modellerine göre yüksek risklerde çalışırlar. Ticari işletmelerin ise nihai olarak hedefleri “karlarını maksimize etmek” tir. Düzgün raporlama, şirketin yönünü kontrol etmeyi ve rotayı doğrultmayı sağlar.
Homejoy düzgün finansal raporlama sistemine sahip olsaydı, karını optimize edecek çalışma modeline geçebilirdi.